Delwedd: Jane Sampson yn Mid Wales Arts
Mae ICF 2025 yn gyffrous i fod yn canolbwyntio ar thema cynaliadwyedd ar gyfer yr ŵyl nesaf. Bydd yn cynnwys enghreifftiau o odynau ynni isel, technegau tanio, gwaith a grëwyd o ddeunyddiau gwastraff, kintsugi ac arferion traddodiadol yn Japan ac India. Ymhlith yr arddangoswyr sydd wedi’u cadarnhau mae Jean Sampson (Cymru), Euan Craig (Japan), Elif Ağatekin (Twrci), Yuliya Makliukf (Iwcrain), Adil Writer (India) a Lisa Orr (UDA).
Bydd ôl-troed carbon yr ŵyl yn cael ei leihau drwy gynnwys rhai cyflwyniadau rhithwir, annog teithio ar drafnidiaeth gyhoeddus a rhannu ceir, a lleihau plastig a gwastraff yn y digwyddiad.
Symposiwm Cynaliadwyedd ICF
Dydd Gwener 27 Mehefin yn y Sinema 3 – 5 yp
Bydd symposiwm cynaliadwyedd ICF yn arddangos sut mae seramegwyr ledled y byd yn addasu eu harfer ac yn datblygu ffyrdd newydd o weithio i ddod yn fwy cynaliadwy. O ddyluniadau odynau ynni isel, ryseitiau clai newydd, gweithio gyda deunyddiau gwastraff wedi’u hailddefnyddio a dulliau newydd o ailddefnyddio a lleihau, bydd y symposiwm yn gyfle i ddysgu sut i ddod yn fwy cynaliadwy ac i ddod yn rhan o’r drafodaeth.
Bydd y sesiwn yn cynnwys trosolwg rhyngwladol o gynaliadwyedd mewn serameg, ffocws ar arfer cynaliadwy unigol a datblygu cysylltiadau cymunedol. Bydd pob siaradwr yn rhoi cyflwyniad am eu gwaith, ac yna bydd cyfle i’r gynulleidfa ofyn cwestiynau i siaradwyr unigol ac i’r panel.
Ymhlith y panelwyr mae:
Wendy Gers (Yr Iseldiroedd) – Mae Wendy Gers (PhD) yn ymchwilydd a churadur sydd ag ymrwymiad dwfn i gyfiawnder cymdeithasol ac amgylcheddol. Mae hi’n Athro, Celf a Chynaliadwyedd ym Mhrifysgol Gwyddorau Cymhwysol Hanze yn Groningen, yr Iseldiroedd ac yn Guradur Serameg Fodern a Chyfoes yn Amgueddfa Genedlaethol Serameg Princessehof yn Leeuwarden.
Ei hanerchiad allweddol yn y Symposiwm Cynaliadwyedd yw ‘Serameg gynaliadwy: symud y tu hwnt i eiriolaeth a golchi gwyrdd’
Jean Sampson (DU) – ‘Roeddwn i’n byw ac yn gweithio yn Ffrainc am rai blynyddoedd, gan wneud crochenwaith caled domestig gwydrog halen wedi’i danio â phren gan ddefnyddio pren gwastraff o’r toiwr cyfagos. Ar ôl symud a heb le i’m hodyn fy hun, cymerais ran ym mhrosiect odyn Rhydychen ac roeddwn i’n ddigon ffodus i gymryd rhan wrth danio’r Anagama fawr a’r odyn prawf llai. Dechreuais boeni fwyfwy serch hynny oherwydd faint o bren a ddefnyddiwyd a’r gwres a wastraffwyd, yn ogystal â’r boen oedd ynghlwm wrth bacio a dadbacio’r odynau hyn. Wrth ymchwiliol, des i ar draws y Girel 3e (ergonomig, economaidd a iawn i’r amgylchedd), a ddyluniwyd yn Ffrainc gan Jean Girel, ac rwyf bellach wedi adeiladu un o’r odynau hyn yng Nghanolfan Gelfyddydau Canolbarth Cymru, Powys.
Odyn MWA yw’r cyntaf o’i fath yn y DU. Wedi’i ddylunio mewn ymateb i’r argyfwng hinsawdd, mae’n defnyddio llai o bren a thanau mewn llai o amser nag odynau o faint tebyg. Mae hefyd yn ymgorffori nodweddion i leihau’r mwg a gynhyrchir yn ystod y gostyngiad a’r ymdrech sydd ei hangen i lwytho a thanio’r odyn yn gorfforol.’
Yuliya Makliuk (Wcráin) – artist serameg, yn ymgyrchydd, ac yn awdur sy’n cael ei hysbrydoli gan angerdd dros fynd i’r afael â heriau dybryd ein hoes: argyfyngau amgylcheddol, anghyfiawnder cymdeithasol, a rhyfel trwy ei gwaith.
Mae Makliuk wedi ymrwymo i wthio ffiniau traddodiad serameg, gan archwilio dulliau cynaliadwy a thechnegau arloesol yn weithredol yn ei stiwdio, ‘Here & Now Pottery’. Mae hi wedi derbyn cymrodoriaethau Risktakers a CEC Artslink International am ei gwaith mewn cynaliadwyedd a threfnu celfyddydau
Jodie Crook-Giles (DU) – crochenydd sydd hefyd yn gweithio ar raglenni newid hinsawdd ac yn ddiweddar, cwblhaodd gymrodoriaeth Churchill yn ymchwilio i odynau crochenwaith trydan ac arferion tanio.
Lucy Warry (DU) – Mae gwaith Lucy yn integreiddio ei chefndir mewn gwyddor amgylcheddol a chyfraith ag ymrwymiad i greu celfyddyd gynaliadwy. Yn ei gwaith serameg, mae hi’n defnyddio clai wedi’i adfer/gwastraff ac yn osgoi gwydro, gan ganolbwyntio ar waith sy’n cael ei yrru gan gysyniadau sy’n blaenoriaethu effaith ecolegol dros allbwn deunydd. Mae’r ethos hwn hefyd yn gyrru AGNES, y rhwydwaith cynaliadwyedd dan arweiniad artistiaid y mae hi wedi’i gyd-sefydlu, i sianelu pŵer creadigol cyfunol artistiaid tuag at ailddychmygu dyfodol cynaliadwy, gan ymgorffori ymwybyddiaeth amgylcheddol wrth wraidd ymarfer artistig.
Wendy Gers (Yr Iseldiroedd), Jean Sampson (DU), Yuliya Makliuk (Wcráin), Jodie Crook-Giles (DU), Lucy Warry (DU)
